هند کشوری کثیف یا اقتصادی نوظهور؟!
با شنیدن نام هند چه تصوری از آن خواهید داشت؟ احتمالا تصاویری از محلههای شلوغ، بیدر و پیکر و نه چندان تمیز به ذهنتان خطور میکند، شاید هم به فکر فیلمهای تخیلی سینمای بالیوود بیفتید!
اما اینها صرفا تصوراتی است که برخی تصاویر و مطالب در فضای مجازی به ما القی میکنند. هندوستان جدید چیز دیگری را به ما نشان میدهد. به همین دلیل برای صادرات به هند ابتدا بهتر است آشنایی نسبی با هند جدید داشته باشیم.
جغرافیا و تاریخچه هندوستان
بدون شک این کشور را میتوان یکی از پایههای تمدنی بلوک شرق و به طور کل جهان دانست. تاریخ آن مملو از فراز و فرودهای پیدرپی و همچنین حملههای بیامان از جانب همسایگان و دیگر کشورها بوده است.
حتی برای مدتی مسلمانان خصوصا ایرانیها اداره حکومت را در شبهجزیره به عهده گرفتند. همین موضوع تاریخی باعث شده تا امروزه برخی از مردمان این کشور هنوز هم هویت ایرانی خود را به یاد داشته باشند که در بحث صادرات به هند نیز میتواند نکته مثبتی تلقی شود.
فهرست صفحه
بعد از این دوره، برای مدتهای طولانی این کشور تحت استعمار انگلستان قرار گرفته تا نهایتا فرشتهای به نام گاندی و سپس جواهر لعل نهرو زمینههای استقلال این کشور را فراهم کردند.
در گذشته هندوستان بسیار بزرگتر از کشور امروزی بوده و برخی مناطق از جمله پاکستان یا بنگلادش از آن جدا شده است. اما در حال حاضر با کشورهای پاکستان، برمه، چین، نپال، بنگلادش و بوتان همسایه است.
تنوع آبوهوایی در هند باعث شده تا این کشور به یکی از قطبهای تولید محصولات کشاورزی خصوصا حبوبات و ادویهجات تبدیل شود.
به لحاظ دسترسی به دریا نیز نامگذاری اصطلاح «شبهقاره» بر روی این کشور نشان میدهد که از این لحاظ چه وضعیتی دارد. شرق آن را خلیج بنگال، غرب را دریای عمان و جنوب آن را اقیانوس هند احاطه کرده است.
مساحت آن بیش از 3 میلیون و 278 هزار متر مربع بوده و طبیعی است که چنین کشوری دارای جغرافیای بسیار متنوع باشد. به طوری که شامل نقاط کوهستانی مانند هیمالیا، دشتهای حاصلخیز سند و گنگ در کنار نقاط کویری، بیابانی و همچنین ساحلی است.
مجموعه این ویژگیهای تاریخی و جغرافیایی باعث شده تا هندوستان کشور تنوعها باشد. یعنی نه تنها از لحاظ قومی و مذهبی لقب هفتاد و دو ملت دارد، بلکه از سایر جنبههای دیگر مانند آبوهوا و محصولات تولیدی نیز اینگونه است.
جمعیت هند و ویژگیهای فرهنگی و اجتماعی آن
اصطلاح معروف کشور هفتاد و دو ملت به خوبی نشان میدهد که این کشور به لحاظ فرهنگی و اجتماعی چه وضعیتی دارد. بر طبق آخرین آمارها جمعیت این کشور بیش از یک میلیارد و 372 میلیون نفر بوده که چیزی در حدود 17 درصد از جمعیت کل جهان را در خود جای داده است!
برای درک جمعیت هند کافی است به این نکته توجه کنیم با وجود آنکه مسلمان این کشور یک جامعه اقلیت در شبهقاره محسوب میشوند، اما به طور کل یکی از بیشترین تعداد مسلمانان در یک کشور را در برمیگیرند!
جدول زیر اطلاعات جمعیت شناختی بیشتری در خصوص هندوستان ارائه میدهد.
آخرین آمارها نشان میدهد که هند به دومین کشور پرجمعیت جهان تبدیل شده که نشان از یک بازار صادراتی بسیار بزرگ برای محصولات ایرانی است.
زبانهای رسمی در هندوستان شامل زبان انگلیسی و هندی و ادیان مهم آن هندو، اسلام و مسیحیت است. از شهرهای مهم شبه قاره میتوان به دهلی نو، چنی، بنگالور، کلکته، حیدرآباد و بمبئی اشاره کرد.
با این حال، اینها موارد تنها روایتهایی رسمی از فرهنگ این کشور است و زیرپوست هند خبرهای دیگری است. به عنوان مثال، بیش از صدها زبان و شاید بالای هزار گویش و لهجه متفاوت در شبهقاره وجود دارد که افراد با آن تکلم میکنند.
همین مساله باعث شده تا دولت زبانهای ایالتهای مختلف را نیز به رسمیت بشناسد که از جمله آنها میتوان به زبانهای اردو، بنگالی، پنجابی، کشمیری، سندی و سایر زبانهای دیگر اشاره کرد. این تنوع به همین اندازه به لحاظ مذهبی و قومیتی نیز وجود دارد.
ساختار حکومت و نظام سیاسی هند
هند دارای یک نظام سیاسی فدرال بوده که در آن علاوه بر حکومت مرکزی، ایالتها نیز دارای قدرت هستند. بالاترین مقام اجرایی آن نخستوزیر بوده که توسط نظام پارلمانی انتخاب شده و نماینده حزبی است که بیشترین رای را در انتخابات به دست آورد.
با این حال، رئیس جمهور این کشور چندان قدرت خاصی نداشته و بیشتر جنبه تشریفاتی دارد. در هند احزاب مختلف با گرایشهای گوناگون چپ و راست وجود دارند و میتوان آن را یکی از بهترین کشورهای آسیایی به لحاظ شاخص دموکراسی دانست.
دو مجلس مهم به نامهای لوکسابا و راجیاسابا بازوهای اصلی قوه مقننه را تشکیل داده و به نوعی انتخاب نسختوزیر به عهده آنها است. ضمن آنکه ایالتهای این کشور نیز دارای مجالس مختص به خود هستند که در انتخاب نخستوزیر نیز نقش دارند.
خلاصه آنکه ساختار حکومت در هند به صورت غیرمتمرکز و فدرال بوده که نهادهای محلی در آن نقش ویژهای دارند. هر چند که برای چنین کشوری با تنوع قومیتی، مذهبی و فرهنگی گسترده، طبیعتا چنین ساختاری نیز مناسب خواهد بود.
توسعه اقتصادی هند، از زبان آمارهای جهانی
در اینجا قصد داریم تا از هند جدید و توسعه یافته از دید آمارهای جهانی رونمایی کنیم. آمارهایی که هر کدام نشان میدهند وضعیت این کشور به لحاظ اقتصادی هر ساله در حال بهبود است.
اما قبل از پرداختن به آمارها بهتر است کمی در خصوص روند توسعه اقتصادی هندوستان توضیح دهیم. هند از یک زمانی به بعد روند توسعه را در پیش گرفت. سردمداران این کشور دریافتند که برای داشتن اقتصادی خوب، نیاز دارند تا با سایر دوئل جهان ارتباطی سازنده داشته باشند.
آنها با کمپانیهای مهم و مطرح دنیا وارد مذاکره شده و به تدریج قراردادهای مهم همکاری و تکنولوژی را با آنها بستند. این موضوع باعث شده که در حال حاضر بسیاری از شرکتهای مهم دنیا در این شبهجزیره سرمایهگذاری کنند.
براساس آمار صندوق بینالمللی پول، هند نه تنها در سالیان اخیر یکی از بهترین نرخهای رشد اقتصادی را تجربه کرده، بلکه پیشبینی میشود در آینده نیز این جهش اقتصادی ادامه داشته باشد.
هند در سال جاری میلادی نرخ رشد 6.1 درصد را تجربه کرده که یکی از بهترین نرخهای رشد اقتصادی در میان کشورهای مختلف جهان و منطقه بوده است.
نمودار فوق نشان میدهد که وضعیت نرخ رشد اقتصادی آن از سال 2017 به بعد به چه صورت بوده و پیشبینیها تا سال 2024 به چه صورت خواهد بود. هم وضعیت کنونی و هم پیشبینی صندوق بینالمللی پول حاکی از وضعیت مناسب این کشور در این شاخص اقتصادی است.
بد نیست نگاهی هم به وضعیت تورمی آن بیندازیم:
براساس آمار صندوق بینالمللی پول نرخ تورم در کشور هند در سالیان اخیر به طور متوسط عددی بین 3 تا 4 درصد بوده و پیشبینیها حاکی از آن است که این روند تا سال 2024 ادامه خواهد داشت.
شبه قاره همچنین به لحاظ تورم نیز یکی از باثباتترین کشورها محسوب میشود و نرخ تورم بسیار پایینی دارد. به طوری که در سال 2018 نرخ تورم آن بین 3 تا 4 درصد بوده است.
براساس نمودار فوق و آنگونه که صندوق بینالمللی پول پیشبینی کرده تا سال 2024 نیز همچنان این روند باثبات ادامه پیدا خواهد کرد و در این سال احتمالا شبه قاره تورمی در حدود 4 درصد را تجربه کند. اما نرخ بیکاری در این کشور چه وضعیتی دارد؟
براساس نمودار فوق نرخ بیکاری شبهجزیره در سال 2018 بین 3 تا 4 درصد بوده که نشان از پایین بودن آن است. این موضوع نشان از داشتن یک اقتصاد پویا و فعال بودن شرکتها و واحدهای تولیدی و خدماتی در این کشور است.
به هر حال، تفسیر این آمارها تنها در عبارت «حال خوب اقتصاد هند» خلاصه میشود. این حال خوب به ما میگوید که تجارت با چنین کشوری که پشتوانه اقتصادی مناسبی دارد، یک کار کاملا منطقی و به صرفه به لحاظ اقتصادی است. در ادامه به وضعیت روابط تجاری ایران و هند میپردازیم.
روابط تجاری ایران و هند
ایران و هند از گذشته تاکنون دارای روابط سیاسی مستحکم و همراستایی بودهاند که این پشتوانه سیاسی مقدمات ایجاد روابط تجاری گسترده را فراهم کرده است.
از گذشتههای دور بسیاری از بازرگانان و تجار دو کشور ارتباط تنگاتنگی با یکدیگر داشته و کالاهای ایرانی و هندی در دو کشور شهرت خاص خود را داشتهاند که نمونه بارز و حال حاضر آن در کشور خودمان را میتوان در برنج هندی دید!
روابط تجاری دو کشور به علت پشتوانه سیاسی، بسیار گسترده بوده و هر دو کشور جزء شرکای تجاری یکدیگر محسوب میشوند. اهمیت روابط تجاری ایران و هند را میتوان در همکاری استراتژیک آنها در بندر چابهار مشاهده کرد.
به نحوی که برای اولین بار بوده که کشورمان چنین قراردادی (قرارداد توسعه بندر چابهار) را با یک کشور دیگر امضا کرده است. نکتهای که در خصوص این بندر و توسعه آن از جانب هندیها وجود دارد، اهمیت استراتژیک این شاهراه حیاتی در آینده روابط تجاری دو کشور است.
چرا که مقامات هندوستان قصد دارند تا از این بندر به عنوان یک نقطه جهت صادرات کالا و کوتاه کردن مسیرهای صادراتی استفاده کنند. این موارد نشان میدهد که آینده روابط تجاری دو کشور درخشان خواهد بود.
رقبا ایران در صادرات به هند کدام کشورها هستند؟
در هر فعالیت تجاری و بازرگانی آشنایی با کشورها و شرکتهای رقیب نقش زیادی در میزان موفقیتآمیز بودن آن تجارت دارد. فرایند صادرات از جمله موضوعاتی است که نیاز به داشتن اطلاعات دقیق از وضعیت رقبا و تحلیل رفتار آنها دارد.
در این راستا ما اطلاعات تجارت هند را از روشهای مختلف از جمله سازمان تجارت جهانی به دست آوردهایم.
براساس آخرین آمار سازمان تجارت جهانی در سال 2018 حدود 2.9 درصد از نیازهای وارداتی کشور هند از ایران تامین شده است که نسبت به برخی کشورهای دیگر همچنان جای پیشرفت دارد.
حدود 7 کشور در بین کشورهای مختلف جهان به عنوان رقیب ایران در صادرات به هندوستان محسوب میشوند. سهم هر کدام از این کشورها در تامین نیازهای وارداتی هند به ترتیب به صورت زیر است:
- چین 14.53 درصد
- عربستان سعودی 5.59 درصد
- عراق 4.54 درصد
- کره جنوبی 3.22 درصد
- ایالات متحده آمریکا 6.43 درصد
- امارات متحده عربی 5.28 درصد
- ایتالیا 3.55 درصد
- اندونزی 3.16 درصد
لیست کالاهای صادراتی به هند چگونه است؟
یکی از نیازهای ثابت و همیشگی این کشور در بحث واردات، نفت و مشتقات نفتی است که از کشورهای مختلف من جمله ایران وارد میشود. اما علاوه بر آن کالاهای دیگری نیز وجود دارند که بیشتر بخش خصوصی کشور میتوانند بر روی صادرات آنها به هند تمرکز کنند.
براساس آمارهای سازمان تجارت جهانی (WTO) این کشور در سال 2018 به میزان 507.6 میلیارد دلار کالا از سراسر جهان وارد کرده که ارزش دلاری آن که نسبت به سال 2014 و 2017 به ترتیب به میزان 10.5 و 14.3 درصد افزایش داشته است.
این موضوع نشان میدهد که میزان واردات هند سال به سال افزایش پیدا کرده است.
آمارهای سازمان تجارت جهانی (WTO) نشان میدهد که در سال 2018 به ترتیب 10 محصول وارداتی هند به صورت نمودار فوق بوده است.
طبیعی است که چون شبه قاره تولید نفت چندانی ندارد، به یکی از مهمترین واردکنندگان نفت تبدیل شود. اما علاوه بر این مورد، بخش خصوصی میتواند بر روی صادرات سایر محصولات دیگر به این کشور تمرکز داشته باشد.
با استفاده از دادههای فوق بهتر میتوان برای بازاریابی صادراتی محصولات خود در این کشور اقدام کرد. هر چند که طبیعی است کشوری در وسعت و جمیت هند نیازهای بسیار بیشتری داشته باشد که بتوان از آنها به عنوان یک پتانسیل صادراتی برای تجار کشورمان استفاده کرد.
برای ارائه اطلاعات جزئیتر ما در ادامه لیست مهمترین کالاهای صادراتی ایران به هند را ارائه میدهیم.
عمده صادرات ایران به هند چیست؟
علاوه بر آمار و اطلاعات فوق، در دست داشتن اطلاعات مربوط به صادرات کشورمان به شبه قاره، دید بهتری به تجار و بازرگانان خواهد داد تا بیشتر با نیازهای وارداتی این کشور و پتانسیلهای موجود آشنا شوند.
براساس آخرین آمار گمرک جمهوری اسلامی ایران، 9 ماهه نخست سال 1398 به میزان 116 میلیون و 872 هزار دلار کالا از کشورمان به هندوستان صادر شده است. از آنجا که به هنگام تکمیل این مطلب هنوز آمار کل سال 98 تکمیل نشده بود، ما بیشتر به آمار سال 97 بسنده خواهیم کرد.
ایران در سال 1397 به میزان 2 میلیارد و 42 میلیون و 992 هزار دلار کالا و محصولات مختلف به شبه قاره صادر کرده که لیست مهمترین و پرتکرارترین آنها به صورت زیر بوده است:
- خشکبار و حبوبات از قبیل خرما، بادام، پسته، میوه خشک شده
- میوهها و محصولات کشاورزی از جمله کیوی، سیب و زعفران
- پشم و پوست انواع حیوانات مختلف
- مصالح ساختمانی نظیر گچ و سیمان
- فرآوردههای نفتی و روغنی نظیر قیرنفت و انواع روغنها
- محصولات شیمیایی متانول، آمونیاک، پلیاستیرن، پلیاتیلن، تولوئن
در خصوص لیست کالاهای صادراتی به هند چندین نکته وجود دارد که اشاره به آنها ضروری است. از جمله آنکه در اینجا باید به نوع صادرکنندگان نیز دقت کرد. برخی گروههای کالایی ممکن است توسط شرکتها، پتروشیمیها و پالایشگاهها صادر شوند.
در حالی که برخی محصولات نظیر خرما بیشتر توسط صادرکنندگان حقیقی و افراد مختلف صادر میشود. با نگاهی به نیازهای وارداتی هند که قبلا به آن اشاره شد، بهتر میتوان خلاءهای صادراتی را شناسایی کرد.
از جمله آنکه معمولا در بین کالاهای صادراتی کشورمان محصولات پلاستیکی، تجهیزات پزشکی، روغنهای گیاهی و حیوانی و برخی محصولات دیگر کمتر دیده میشوند. بحث دیگر آن است که در صادرات محصولات به شبه قاره باید به گمرکهای صادراتی هم دقت کرد.
بیشتر حجم کالاهای صادراتی از گمرکات منطقه ویژه شهید رجایی، منطقه ویژه پتروشیمی بندر امام خمینی (ره)، منطقه ویژه اقتصادی پارس، منطقه ویژه بوشهر، منطقه ویژه معادن و فلزات، بندر امام خمینی (ره)، غرب تهران و برخی گمرکات دیگر صورت گرفته است.
ضمن آنکه برخی از گمرکات وجود دارند که بیشتر یک کالای خاص از آن صادر شده است. از جمله گمرکات کرمان، سیرجان یا رفسنجان که از طریق آنها بیشتر خرما و پسته صادر شده است.
اطلاعات کاربردی در تجارت با هند
افراد، نهادها و سازمانهای مرتبط | توضیحات |
---|---|
حسین بامیری دبیر میز هند در سازمان توسعه تجارت | تلفن: 22664036 فکس: 22664021 |
اتاق بازرگانی مشترک ایران و هند | آدرس: تهران، خیابان طالقانی، نبش خیابان موسوی پلاک 175 تلفن: 88346744 |
کارشناسان اقتصادی ایران در هندوستان | حسین داوری مسئول امور اقتصادی سفارت ایران در دهلی نو فکس: 00911123325493 تلفن: 00911142477786 |